Wyjazd do Kopalni Doświadczalnej "Barbara"

Kilkunastoosobowa grupa studentów wyruszyła z Krakowa do Mikołowa wynajętym busem. Celem wyjazdu było zaznajomienie uczestników ze zjawiskiem wybuchowości pyłu węglowego. Spotkanie, które odbyło się w Kopalni Doświadczalnej "Barbara" składało się z dwóch części:

Wykład
Demonstracja wybuchu pyłu węglowego

Podczas prelekcji zaprezentowane zostały najistotniejsze fakty dotyczące jednego z najbardziej katastrofogennych zjawisk do jakiego może dojść w podziemnej kopalni węgla. Oto kilka z nich:

Wybuch pyłu węglowego jest to egzotermiczna reakcja chemiczna, przebiegająca w bardzo krótkim czasie, powodująca powstanie znacznej ilości gazów w wyniku czego następuje znaczny wzrost ciśnienia.
Aby doszło do wybuchu pyłu muszą być spełnione następujące warunki:

Odpowiednie stężenie pyłu (50 - 1000g pyłu w 1 m3 powietrza)
Czynnik powodujący wzbicie w powietrze pyłu osadzonego w wyrobisku
Czynnik inicjujący (źródło zapłonu)
Odpowiednia ilość tlenu w atmosferze

W polskim górnictwie przyjęto, że frakcja miału węglowego poniżej 1 mm średnicy ziaren może brać udział w wybuchu. Zakłada się, że około 2-3% urobku przekształca się w pył.

Do działań profilaktycznych, zapobiegających wybuchowi pyłu należą:

Systematyczne usuwanie pyłu oraz pozbawianie go lotności
Utrzymywanie stref zabezpieczających
Stosowanie zapór przeciwwybuchowych

Bardziej szczegółowe informacje dotyczące zagrożeń związanych z wybuchem pyłu węglowego znajdziesz tutaj (plik pdf 125 kB)

Druga część obejmująca demonstrację wybuchu pyłu realizowana była w znajdującej się na terenie kopalni sztolni doświadczalnej. Pokaz obejmował detonację mieszaniny niewielkiej ilości pyłu (kilkadziesiąt kilogramów pyłu węglowego zmieszanego z pyłem kamiennym) z powietrzem. Do inicjacji posłużył proch strzelniczy (aktualnie nie stosowany w warunkach dołowych) który zapewnia 100% detonację mieszaniny.

Rys. 1. Fazy wybuchu pyłu węglowego w sztolni doświadczalnej KD "Barbara"

<< ZOBACZ POZOSTAŁE ZDJĘCIA Z WYJAZDU >>


Źródła:

Dubiński J. i in., 1999: Koncentracja wydobycia a zagrożenia górnicze. Główny Instytut Górnictwa, Katowice.

Gawliczek J., 1997: Poradnik encyklopedyczny ratownictwa górniczego. Wydawnictwo Śląsk, Katowice.

WUG: Zagrożenia związane z wybuchem pyłu węglowego w okresie 1922-2005.

kamyk