♦ Czas czytania: 5 minut ♦
Będąc w Skopje więcej niż jeden dzień, nie sposób ominąć jednego miejsca. Może nawet przy jednodniowym pobycie to jest ta atrakcja, na której powinniśmy się skupić. 40 minut busem od centrum miasta, po drugiej strony Góry Vodno, znajduje się jedno z najpiękniejszych miejsc w całej Macedonii – Kanion Matka.
Kanion sam w sobie stworzony jest oczywiście przez siły natury, ale budowa tamy na przepływającej przez niego rzece zatrzymała wodę, tworząc jezioro, a tym samym jedną z największych atrakcji Macedonii. Zapora powstała w 1938 roku i niezmiennie wykorzystywana jest do produkcji energii i nawadniania okolicznych wiosek. Sama w sobie również stanowi atrakcję, ale to, co warte jest zarezerwowania połowy dnia na wycieczkę, znajduje się kawałek dalej.
Jezioro Matka to jedno z tych miejsc, których nie można ominąć. Po pierwsze, jest zbyt piękne. Po drugie, jest zbyt blisko centrum by szukać transportowych wymówek. Po trzecie, to prawdziwy cud natury. A po czwarte, dla wybrednych, którzy jeszcze się nie przekonali, w jej zboczu, częściowo udostępniona do zwiedzania znajduje się prawdopodobnie najgłębsza jaskinia podwodna na świecie. Ale po kolei…
Do Kanionu Matka dojedziemy z głównego dworca autobusowego w Skopje w mniej niż 40 minut. Droga z czasem zaczyna piąć się coraz bardziej w górę, z głównych dróg przenosząc się na wąskie podmiejskie uliczki. Ale w końcu autobus dowozi spoconych turystów bezpiecznie na ostatni przystanek, który jest po prostu parkingiem przed zaporą i zabiera tych, którzy czekali na powrót do miasta. Stąd czeka nas jeszcze chwila spaceru do tamy i granicy jeziora, ale widoki już zachwycają, choć najlepsze przed nami.
Kanion Matka to swego rodzaju ostoja przyrody na obrzeżach Skopje. Znajduje się na tyle niedaleko, że można tu pojechać na nie dłużej niż pół dnia. Na miejscu czeka nas szereg atrakcji, znajduje się również mały hotel i dwie restauracje. Zaraz obok wynająć można kajaki albo załapać się na rejs stateczkiem na krótkiej bądź dłużej trasie lub skorzystać z podwózki na drugą stronę kanionu. Stamtąd zaczynają się trekkingowe szlaki po otaczających wzniesieniach i trasy do położonych ponad kanionem monastyrów. Dłuższy rejs łodzią zawiezie nas natomiast do drugiej atrakcji, której nie można pominąć, gdy już przyjedzie się do Matki – Jaskini Vrelo.
Położona jest ona około pół godziny rejsu stateczkiem w górę Jeziora Matka. Można do niej dopłynąć jedynie korzystając z lokalnych rejsów lub wynajętym kajakiem – znajduje się przeciwnej stronie kanionu niż ścieżka biegnąca od przystani w jego głąb. Droga wodna to jedyna droga, ale przez to atrakcja wydaje się jeszcze ciekawsza.
Jaskinia Vrelo jest jedną z kilku znajdujących się w Kanionie jaskiń i podejrzewa się, że może być najgłębszą jaskinią podwodną na świecie. Była również kandydatem do listy Siedmiu Nowych Cudów Świata. Wyprawy do jej wnętrza nigdy nie dotarły na dno, które szacuje się na różne głębokości, a rekord w zejściu w jej odmęty ustanowił w 2017 Polak – Krzysztof Starnawski, osiągając 230 metrów głębokości. Powrócił on z informacją, że dno jaskini można znajdować się znacznie dalej, a jego rekordu do dziś nie udało się pobić.
Jej niezalana część udostępniona jest do zwiedzania w ramach rejsu lub samodzielnego dotarcia kajakiem. Z małego pomostu trzeba tylko wspiąć się po schodkach do jej wejścia kilkanaście metrów ponad poziomem jeziora. W środku znajdziemy niesamowite formy wyrzeźbione przez naturę – drążąca jaskinię woda pozostawiła po sobie bogatą szatę naciekową z największym i najbardziej imponującym stalagmitem zwanym „Szyszką sosnową”. Znajdują się tam również dwa jeziora, a całość jest oświetlona w bardzo przemyślany sposób, który podkreśla naturalne piękno tego miejsca. Niższa część jaskini, zalana wodą, nie jest udostępniona dla niewykwalifikowanych turystów, ale jej powierzchniowa część i tak pozostawia uczucie niesamowitego zachwytu.
Kanion Matka to nie tylko piękne miejsce na jednodniową wycieczkę podczas pobytu w Skopje. Jezioro i otaczające go góry są również domem dla dziesiątków gatunków roślin i zwierząt, tworzących niezwykle bogaty ekosystem. 20% występujących tam gatunków uznaje się za rzadkie bądź nawet endemiczne. W jaskiniach występują również duże skupiska nietoperzy, a jezioro jest domem dla ogromnej populacji ryb.
Kanion to atrakcja przyrodnicza, geoturystyczna i przede wszystkim doskonała odskocznia od miasta dla ludzi mieszkających w Skopje i odwiedzających stolicę Macedonii. To jedna z jej czołowych atrakcji, łatwo dostępna i tania – dojazd kosztuje około 3 euro w dwie strony miejskim busem. Wynajęcie dwuosobowego kajaka na godzinę to koszt w przeliczeniu około 18 zł na osobę. Rejs łódką połączony ze zwiedzaniem jaskini to 30 zł na osobę. Widoki? Bezcenne. Wrażenia? Bezcenne. Chęć powrotu przy najbliższej możliwej okazji? Gwarantowana.
To jedno z tych miejsc, do których chce się wracać, bo poza rejsem można skorzystać ze szlaków trekkingowych, przejść się wykutą w ścianie kanionu ścieżką, skosztować lokalnych przysmaków w restauracji czy nawet pokusić na nocleg w urokliwym hotelu. Kanion Matka to punkt obowiązkowy na trasie zwiedzania Skopje i Macedonii. Cisza, spokój i piękno natury, choć zmienione przez człowieka uczyniło z tego miejsca mały raj dla turystów spragnionych kontaktu z przyrodą. Miejscami Kanion przypomina nawet trochę norweskie fiordy. Można spędzić tam kilka godzin, a można nawet dwa dni. A potem spakować plecak, wsiąść do pędzącego po krętych górskich drogach busa i ruszyć w kierunku Ochrydy…
Autor tekstu i zdjęć: Michalina Krzemień
Pozostałe artykuły dotyczące Macedonii Północnej: